In Flanders Fields – In Vlaamse velden - In de West- Vlamsche stikken
Zo trots om in de Westhoek te wonen, zo trots op ons Westvlaams, zo trots op ‘nus dialekt’, zo trots op ‘nuze streke’,…Honderd jaar geleden kwam er een einde aan WOI. De Westhoek, meer bepaald onze stad Ieper, de’ Vredesstad’ werd zwaar getroffen in de Eerste Wereldoorlog. Bij mijn opa kregen we geregeld verhalen te horen, niet van oorlogshelden, maar van oorlogsslachtoffers, loopgraven en diepe schuilplaatsen.
Uren kon hij vertellen, in ons dialekt, het Westvlaams; hij gaf een kleinegeschiedenis van het dagelijkse oorlogsleven. Bij de oude mensjes cirkelen herinneringen rond het oorlogsgebeuren en zijn nasleep. Bij hen leeft de Groote Oorlog nog steeds voort! De Groote Oorlog heeft er sporen achtergelaten: bunkers, monumenten, kerkhoven, en vele verhalen, en een indrukwekkend gedicht van John McCrae. Hij was een Canadees legerarts, en zag zijn goede vriend sneuvelen na een ontploffing van een granaat. Rouw en oorlogstrauma gaven hem inspiratie voor zijn gedicht. ‘In Flanders Fields’ is een van de meest gedenkwaardige oorlogsgedichten ooit.
In 2000 gaf Tom Lanoye een vrije vertaling van dit indrukwekkende gedicht:
IN VLAAMSE VELDEN
In Vlaamse velden klappen rozen open
Tussen witte kruisjes, rij op rij,
Die onze plaats hier merken, wijl in ’t zwerk
De leeuweriken fluitend werken, onverhoord
Verstomd door het gebulder op de grond.
Wij zijn de Doden. Zo–even leefden wij.
Wij dronken dauw. De zon zagen wij zakken.
Wij kusten en werden gekust. Nu rusten wij
In Vlaamse velden voor de Vlaamse kust.
Toe: trekt gij u ons krakeel aan met de vijand.
Aan u passeren wij, met zwakke hand, de fakkel.
Houdt hem hoog. Weest gíj de helden. Laten de Doden
Die wij zijn niet stikken of wij vinden slaap noch
Vrede – ook al klappen zoveel rozen open
In zovele Vlaamse velden.
Tom Lanoye 2000
Geëmotioneerd door het lezen van deze pakkende poëzie, heb ik een poging ondernomen, en ben ik zelf in de pen gekropen om er mijn versie neer te schrijven:
Up zin west vlams :
In de West-Vlamsche stikken
In den Êestn Weireldoorloge liep ter e groot deel van 't westelikke frount deur uzze streke. Ier in de streke van Yper, in 't uuterste westn van de provinsje West-Vloandern,
wo da kik weunn,
De kankerblommn riezen uit de loopgroavn,
en ze groein op de lengelse kerkoven, wo da de zerkn in schone reken stoan. We leefdn van dag toet dag, de zunne up, de zunne oender…
Mo we zien wieder goan zanten! Zèn zindr nus ofgemakt!
Twos e slagveld round yper!
We legge wieder, ol de joenge soldoatn, lasen makoar.
Meuk julder vroage om were te vichtn?! Om nus werk verder te zetn…!?
Lat us nie stikn! Komt us elpen!
Anders goan we wieder us ommedrooin in nus graf!
Da moet e overwinnienge zin…
We moetn kunn rustn in pies en vree!
Tibaut Vandelannoote 2018
In de Westvlaamse velden
In de WO I liep er een groot deel van het westelijke front door onze streek.
Hier in de streek van Ieper, in het uiterste westen van de provincie West-Vlaanderen, waar ik woon,
De klaprozen rijzen uit de loopgraven,
en ze groeien op de Engelse militaire kerkhoven, waar de graven in mooie rijen staan. We leefden van dag tot dag, de zon op, de zon onder,…
Maar we zijn gestorven! Ze hebben ons neergeschoten!
Het was een slagveld rond Ieper!
We liggen, alle jonge soldaten, naast elkaar.
Mag ik jullie vragen om terug te vechten?! Om ons werk verder te zetten…!?
Laat ons niet in de steek! Kom ons helpen! Anders keren we ons om in ons graf!
Dat moet een overwinning worden…
We moeten kunnen rusten in vrede!
De Westvlaamse taal vind ik zo leuk om te schrijven, om te horen en om te beleven! Of ik nu in de Westhoek blijf wonen of niet; één ding is zeker: mijn nageslacht moet sowieso mijn moedertaal leren! Dat is pas cultuur!
Reacties
Een reactie posten