Taal van het dierenrijk

Al heel lang vraag ik mij af hoe dieren met elkaar 'praten' Is er een 'dierentaal'? Diercommunicatie is de communicatie tussen dieren. Dat ze met elkaar communiceren is al heel lang bekend. Volgens Charles Darwin
beschikken dieren over eigenschappen die nodig zijn voor communicatie met soortgenoten. Maar hun 'taal' s minder complex en expressief als de menselijke taal. En de vraag is:"Kunnen we überhaupt over 'dierentaal' spreken?" Door al de kenmerken van de mensentaal op te sommen kwam Darwin tot een besluit dat alleen de hoogste dierensoort, de mens, beschikt over taalvermogen!



Omdat dieren geen taalvermogen hebben, betekent niet dat ze niet kunnen communiceren met elkaar. Zij doen dit enerzijds door middel van geluiden, of 'auditieve communicatie'.
Walvissen produceren ritmes en patronen in het water.







Veel zoogdieren zoals hond-achtigen en kat-achtigen kunnen huilen, miauwen, grommen, brullen,...







Meerkatten in Afrika hebben verschillende waarschuwingsrepen voor veschillende roofdieren..






Amfibieën zoals kikkers en padden kwaken heel ritmisch, terwijl salamanders grommen bij aanraking.

Veel insecten maken geluid door wrijving.



De non-verbale communicatie gebeurt via geuren,  kleuren, signalen, tast en gebaren. Zoogdieren bakenen hun territorium af met geurstoffen uit klieren, of met urine. Insecten gebruiken vooral geurstoffen 'feromonen' om te communiceren met soortgenoten. Zoals mieren die het gebruiken om de snelste weg naar een voedselbron te markeren.
Een kameleon verkleurt voor camouflage, maar naargelang de stemming wordt de kleur donkerder (irritatie) of lichter.






De schrikkleur bij vlinders en kevers schrikken roofdieren letterlijk af!

Ook via signalen wordt er gecommuniceerd. Een typisch voorbeeld is de bijendans; hierbij maakt een werkster cirkelvormige en lineaire bewegingen waaruit die andere werksters kunnen opmaken waar en hoever ze moeten vliegen om bij de nectar te komen..Hun variaties duiden op afstand en positie. Zo'n bijendans kan wel 20 minuten duren.
Een mol maakt een hypersoon geluid ter oriëntatie waarbij trillingen van de grond veroorzaakt worden; een regenworm voelt dit, reageert en verdwijnt. Een waterspin verandert van positie als het wateroppervlak verandert.

Chimpansees kennen 66 gebaren voor 19 verschillende boodschappen.

Dieren communiceren voor verschillende redenen. Vaak is er communicatie met betrekking tot het
competitieve. Er is agressie en rivaliteit tussen twee individuen voor eten, een partner of een territorium. Er is de uitdrukking dat ze willen vechten, dat ze gewonnen hebben of dat ze toegeven dat ze verloren hebben en weggaan. Een hond laat zijn tanden zien als hij kwaad is.

Dieren communiceren ook met betrekking tot eten. Hun voedselgeluiden zijn herkenbaar door de soortgenoten. Door de bijendans vertellen honingbijen waar er voedsel is en een vogeljongen begint geluid te maken om duidelijk te maken dat hij honger heeft.




Dan is er nog de meta-communicatie (met onderliggende boodschap): Leuk dat een jonge hond in aanvalspositie alleen maar wil aangeven dat hij wil spelen!






Het communicatiesysteem bij dieren is meestal aangeboren, wat soms heel nadelig kan zijn in de natuur. De leefomgeving kan veranderen of er kunnen andere roofdieren komen, maar het systeem wordt niet aangepast. Uitzonderlijk kan een communicatiesysteem aangeleerd worden. Een
voorbeeld daarvan is de vink. Deze vogel leert als kuikentje een repertoire van enkele liedjes van zijn omgeving. Hij herkent dan ook de deuntjes van zijn vader, waar hij echt blij van wordt! De aangeleerde systemen zijn vatbaarder voor veranderingen, en ook bij de vink is dit het geval. Uit onderzoek blijkt dat de vinken op de Canarische Eilanden andere liedjes zingen dan de vinken in België.

Bioloog Dr. Con Slobodchikoff is ervan overtuigd dat tegen het eind van volgend decennium een communicatie mogelijk is tussen mens en dier! Hij hoopt een toestel te kunnen ontwerpen dat de geluiden van de dieren zullen vertalen naar onze taal en omgekeerd. Een hond zou door te blaffen kunnen eisen wat op zijn menu komt te staan. Als dieren met mensen zouden kunnen praten zou volgens Slobodchikoff de kijk van heel wat mensen drastisch veranderen! Zo zouden mensen eindelijk beseffen dat dieren levende, denkende wezens zijn, die een meerwaarde voor een mensenleven kunnen betekenen.